BORSTVOEDING AAN EEN DRIELING: EEN MELKKOE IS ER NIETS BIJ…
Borstvoeding. In mommy-to-be land een heet onderwerp. Iedereen vindt er wat van. En dat moeten ze vooral lekker vinden. Ik vond er zelf ook wat van. En ik had – voor de komst van de drie – ook helemaal helder voor mezelf hoe ik dat wilde regelen. Want ik wilde wel borstvoeding aan onze drieling geven. Achteraf stond ik er nogal naïef in. En waren er dingen die ik graag van tevoren had geweten (of had onthouden, misschien is het me ooit wel verteld…).
Al snel wist ik: ik wil graag mijn kindjes zelf voeden. Ik vond dat een mooie gedachte. En daarbij: overal lees en hoor je altijd dat moedermelk toch écht de beste voeding is*. Dus doen we dat. En groot bijkomend voordeel: borstvoeding geven zorgt er over het algemeen voor dat je weer wat sneller in shape komt. Het helpt je baarmoeder weer sneller te krimpen naar de originele proporties. En daarnaast verbruik je gewoon meer calorieën als je borstvoeding geeft. Wat natuurlijk helpt om kilootjes kwijt te raken. Klonk me ook wel goed in de oren.
De opties bij borstvoeding aan een drieling
Daarom sprak ik vroegtijdig in mijn zwangerschap een lactatiekundige over borstvoeding aan een drieling. Dit kon absoluut. Maar ik moest er wel rekening mee houden, dat dit in het begin zou betekenen dat ik heel veel tijd kwijt zou zijn aan voeden. Want reken maar: een pasgeboren kindje doet al snel 20 minuten (of langer…) over een voeding. Doe dat keer drie en je zit sowieso een uur te voeden. Maak daar met boertjes laten en alle zaken daar omheen minstens anderhalf, misschien wel twee uur van. En als je weet dat je kindjes in het begin ongeveer om de drie uur (als je mazzel hebt) willen drinken, dan blijft er tussendoor vrij weinig tijd over. Bijna Mission Impossible, op deze manier.
Maar natuurlijk zijn er alternatieven. Een andere optie is bijvoorbeeld om twee kindjes tegelijk te voeden. Hoe je dit aanpakt, lees je bijvoorbeeld hier. Grote voordeel: het bespaart je tijd. Nadeel: het vergt wel enige kunde en ervaring om dit goed voor elkaar te krijgen…
Een derde optie is om elke voeding één (of twee) kindjes live te voeden en de andere de fles te geven. Dit is wellicht voor jezelf wel een prettige. Je hebt even een qualitymomentje met één kindje en op dat moment kunnen de andere twee gewoon de fles krijgen. Mits je hulp hebt natuurlijk. (Handige tips hoe je handsfree kan voeden volgen in een ander artikel!).
Mijn ervaringen met het voeden van onze drieling
Hoe ik het uiteindelijk zelf heb aangepakt? Op geen van bovenstaande manieren. Dat zit zo. Er waren namelijk een paar dingen waar ik geen rekening mee had gehouden (en misschien ook niet goed over was voorgelicht). Deze 5 dingen had ik vooraf niet zo scherp:
- (1) Premature kindjes van voor de 34 weken kunnen nog niet drinken.
Onze jongens zijn met 31 weken (en 1 dag) geboren. Vroeg en té vroeg om al zelfstandig te kunnen drinken. Daar had ik dus nóóit bij stil gestaan. Dat kindjes nog niet kunnen drinken als ze zo prematuur zijn. Pas vanaf ongeveer 34 weken zijn baby’tjes in staat om tegelijkertijd te zuigen, slikken en ademen. Wat een voorwaarde is om jezelf niet compleet te verslikken als je gaat drinken. Als ze nog niet kunnen drinken, hoe worden je kindjes dan gevoed? Via een sonde (slangetje door neus of mond naar de maag). Die blijft net zo lang zitten tot ze volledig in staat zijn al hun voedingen zelf te drinken.
Dus direct starten met borstvoeding, was geen optie. Dan wordt het kolven. En om meteen een vliegende start te maken, word je zsm na je bevalling aangesloten op de melkmachine, om de boel op gang te brengen.
- (2) Je melkstroom kan moeizaam op gang komen wanneer je prematuur bevalt.
Je lijf is vaak nog midden in het proces van de zwangerschap en soms nog helemaal niet rijp om te beginnen met melk produceren, als je prematuur bevalt. Ook een ding om rekening mee te houden dus, dat je melkstroom misschien nog helemaal geen stroom is. Sowieso begint het met drupjes. Vergeet die beelden dat de melk er plots uitspuit: niet op dag 1. Maar don’t let it fool you: de melk die er uitkomt, is wel super, super voedzaam voor je kleintje(s). De zogenoemde Colostrum. Vloeibaar goud. Ik weet nog dat ze bij mij elk drupje met volle zorg opzogen met een spuitje, om ervoor te zorgen dat alles van dit vloeibare goud bij de kleintjes terecht zou komen.
- (3) Om die melkstroom op gang te krijgen, kolf je. Dag en nacht.
Om de productie een beetje op gang te brengen, moet je regelmatig (lees: vaak!) kolven. In mijn geval deed ik dit elke drie uur. Ook ’s nachts ging dit ritme door. Dat betekende dus wekkertje zetten en klooien met de kolf. Niet het meest leuke om je wekker voor te zetten, maar het is vast een goede training voor als je kleintjes je ’s nachts wakker zullen schreeuwen, laten we maar zeggen.
En zo geschiedde het dat ik vanaf het moment dat ze geboren waren, trouw elke drie uur aan de kolf vastzat. Regelmatig thuis en vaak in het ziekenhuis bij de kleintjes. Al snel alle schaamte voorbij. Verpleging, dokters, schoonmaak… Alles liep voorbij. En al zaten de pirvacygordijntjes netjes dicht: het voelt toch een beetje ongemakkelijk. En naakt. Maar het went.
Het advies is vaak om in de buurt van je kindjes te zijn als je kolft, omdat dit een betere toeschietreflex oproept. Dus zo zat ik vaak gezellig tussen de couveuses in, te kijken naar mijn ieniemini’s, die vaak lekker lagen te slapen. En thuis? Dan keek ik fotootjes en filmpjes. Het hielp ongetwijfeld íets.
- (4) Er bestaat donormelk.
Bij mij kwam de productie vlot op gang. Sterker nog: binnen korte tijd had ik een stroom, die ze met z’n drieën bij lange na niet aankonden. Dit zei ook iets over de hoeveelheden die zij kregen (dat ging echt om een paar milliliter per keer, 12x per dag in de beginfase), maar zeker ook iets over mijn productie. Gaat dit goed? Zorg dan voor voldoende ruimte in je vriezer, want dan heb je heel wat in te vriezen…
Maar wat als je productie moeizaam of niet op gang komt? Weet dat er ziekenhuizen zijn die gebruik maken van donormelk voor premature kindjes. Dit is echte moedermelk, van moeders die bijvoorbeeld zelf te veel melk produceren voor hun eigen kindje. Uiteraard moet deze melk aan strenge eisen voldoen. Zo wordt de melk gepasteuriseerd en ingevroren. Hierdoor gaat wel een deel van de goede stoffen verloren. Niet alle ziekenhuizen maken gebruik van donormelk. Mocht je dit belangrijk vinden, vraag hier dan vooral naar tijdens je zwangerschap. Mocht je meer willen lezen over donormelk, klik dan hier.
- (5) Kleine mondjes vs grote tepels is niet een Match Made In Heaven.
Toen onze jongens ongeveer 3 weken oud waren (34 weken), begonnen we rustig te oefenen met zelf drinken. Dit betekende een paar milliliter melk in een heel klein flesje en drinken maar. Met de zuigreflex zat het absoluut wel goed. Maar dat drinken is nog best lastig. En zwaar. Dus vielen ze halverwege in slaap. Of verslikten ze zich. Wat best intens is om te zien, bij zo’n klein lijfje van amper anderhalve kilo.
Naarmate ze steeds vaker geoefend hadden met hun miniflesje, durfde ik het wel aan om toch ook eens eentje aan de borst te nemen. Met hulp van de lactatiekundige en verpleging, want hoe doe je dat??
Dit bleek nog best een ding. Want de mondjes van mijn ieniemini baby’s, waren minstens zo ieniemini. En mijn tepels waren gedurende de zwangerschap en na een paar weken fulltime kolven uitgegroeid tot knoppen van een formaat waar je serieus rekening mee moest houden. Die match was nog best ingewikkeld, bleek.
En zo voelde het achteraf vooral als een beetje aanklooien. Soms dronken ze wat bij mij, soms lukte het helemaal niet. En als het wel ging, dan ging het soms zó rap, dat kleintje het niet bij kon benen en ervan moest spugen.
We hebben toen de keuze gemaakt wel wat te blijven oefenen, maar vooral ook de focus te leggen op ze laten leren drinken uit een fles. Een hele belangrijke voorwaarde om mee naar huis te mogen, was namelijk het zelfstandig alle voedingen kunnen drinken. Met in mijn achterhoofd de wetenschap dat ze nu ook nog wel écht heel klein waren, hoopte ik dan dat ze thuis op den duur wel meer bij mij zouden kunnen drinken.
Hoe het met het voeden van de drieling thuis ging
En toen mochten ze mee naar huis! Na net geen 6 weken ziekenhuis, kregen we onze kleine droppies mee naar huis. Alle drie de twee kilo gepasseerd (Max nog maar nét). 6 weken oud, maar eigenlijk nog steeds 3 weken voor de uitgerekende datum.
Ritme is Lifesaver.
We hebben er heel bewust voor gekozen om het vaste ritme, dat ze in het ziekenhuis hadden opgebouwd, te blijven volgen. Dit betekende voeden om de drie uur, met in de nacht een voeding minder. Klinkt lekker makkelijk, uiteraard zitten daar in de praktijk wel wat haken en ogen aan. Want baby’s kunnen niet klokkijken en hebben gewoon honger. Ook als de drie uur nog niet voorbij zijn. En zéker in de nachten hadden ze écht geen zin om zes uur lang op hun fles te wachten. Ondanks dat, probeerden we wel zoveel mogelijk het ritme vol te houden. En echt, ik denk dat het vaste ritme ons op de been hield.
Een voedingsrondje ging als volgt: de eerste twee flessen gingen in de flessenwarmers. We hadden een beetje het ‘wie het hardst schreeuwt, krijgt het eerst’ beleid. Dit zorgde ervoor dat Max vaak even moest wachten, die kon nog niet zo hard krijsen (no worries, dat heeft hij later ruimschoots weer ingehaald). De eerste twee kregen van ons de fles, met tussendoor en aan het eind even de ruimte voor een boertje. De derde kreeg dan daarna de fles. Schone luier deden we ervoor of erna (dat wisselde volgens mij nogal eens…). En als iedereen gevoed en verschoond was, ging ik kolven. Voor je het weet ben je zo een anderhalf uur verder. En weet je dat het circus over anderhalf uur weer van voor af aan begint.
Toen ze iets groter waren, hebben we ze snel geleerd om zelfstandig de fles te laten drinken. Handige tips hoe je ze handsfree kan voeden volgen in een ander artikel..
En de borstvoeding?
Tja. Ik heb het nog geprobeerd thuis om borstvoeding te geven aan onze drieling. Meermaals. Soms met succes, soms absoluut niet. Of ze dronken te weinig, óf ze dronken zó snel, zó veel (nogal sterke melkstroom…) dat de hele voeding er weer uitkwam. Vaak gooide het ons zorgvuldige ritme weer in de war, waardoor ik uiteindelijk besloot alleen nog maar de fles te geven. Wellicht was het wél gelukt als ik hulp had gevraagd van een lactatiekundige, of langer had volgehouden. Maar op dat moment voelde dit als de juiste keuze en daar sta ik nog steeds volledig achter. Uiteindelijk ben ik na ruim 3 maanden kolven gestopt. En hebben de jongens tot bijna 4 maanden nog kunnen drinken van de voorraad in de vriezer. De overgang naar poedermelk was voor hen gelukkig geen probleem.
Wil jij borstvoeding geven aan je drieling? Dan wil ik je dit meegeven:
- Je doet het altijd goed. Wat je keuze ook is.
- Bespreek dit onderwerp al tijdens je zwangerschap met de verloskundige. En spreek desnoods al een keertje met een lactatiekundige. Het hielp mij wel om een beetje een beeld te krijgen van wat me te wachten staat. Hoewel je ook gelezen hebt dat ik best veel verrassingen tegen kwam…
- Vergeet jezelf niet! Voeden van een kleintje kost energie. Veel energie. Voeden van meer dan één kleintje, kost nog veel meer energie. Als je die energie niet hebt, kun je het ook niet geven. Dus zorg voor rust, gezonde voeding, ontspanning… Dingen waar jij blij van wordt.
- Vraag hulp. Kindjes goed bij je laten drinken is nog best lastig. Normaal helpt de kraamhulp je hierbij, maar als je kindjes de eerste tijd in het ziekenhuis liggen, verloop dit even anders dan normaal. Vraag hulp van verpleging, of van een lactatiekundige. Die zijn hier speciaal voor. En als je geen klik hebt met de lactatiekundige: vraag een ander. Je bent volop hormonaal en waarschijnlijk mega onzeker of je het wel goed doet (althans: ik wel). Dan is het superbelangrijk dat je een fijne klik hebt met iemand.
- Regel hulp tijdens de voedingen. In je eentje 2 of 3 kindjes de fles geven óf aan de borst nemen is zeker in het begin écht een hele opgave. Daar moet je echt handig in worden. En geloof me, overal krijsende baby’tjes die een fles willen, terwijl jij in je eentje krampachtig probeert ze om de beurt te voeden, is niet relaxt. En werkt niet echt bevorderend als je borstvoeding geeft. Regel dus extra handjes. En als ze niet hoeven te helpen met voeden, kunnen ze mooi even een wasje voor je draaien. Of een boodschapje doen :).
- Doe wat werkt voor jou/jullie. Voor de één is dat voeden op verzoek, voor de ander volgens vast ritme. Dat laatste was voor ons absoluut een lifesaver. Het zorgt voor structuur. Daarnaast gaf het me ook vertrouwen. Wetende dat het een ritme is wat paste bij de leeftijd van de kindjes. En natuurlijk past een schema nooit naadloos. Maar het gaf absoluut houvast. Bedenk je wel dat voeden op verzoek met meerdere kindjes in de praktijk kan betekenen dat je de hele dag met voeden bezig bent. Dat is best intensief.
- Stoppen met borstvoeding/kolven is geen zonde. Het heeft me letterlijk een paar weken gekost om te besluiten het kolven af te bouwen. Het voelde als mijn plicht, mijn taak. Maar tegelijkertijd sloopte het me ook. Uiteindelijk lukte het me eerst om de nachtsessie er uit te gooien. Daardoor kreeg ik al iets meer slaap. Toen ik helemaal gestopt was, merkte ik pas hoeveel tijd en energie dat kolven me gekost had. Dankbaar dat ik ze de eerste maanden heb kunnen voeden met mijn melk. Maar ook dankbaar dat ik nu meer tijd en energie had om van ze te genieten. Ik heb ruim 3 maanden gekolfd. Daarvan hebben de jongens ongeveer 4 maanden (bijna) uitsluitend kunnen drinken.
- Ieder doet het op zijn manier. Mijn manier is zeker niet ‘De Juiste’, maar werkte voor ons. Maak voor jezelf weloverwogen keuzes, zonder jezelf daarbij uit het oog te verliezen. Wat je kiest moet bij jou en jullie situatie passen. Ik heb getracht wat meer inzicht te geven in de dingen waar ik tegenaan liep en hoe ik bepaalde keuzes heb gemaakt. Hopelijk helpt het jou!
Lees ook over hoe ik ontdekte dat ik zwanger was van drie, mijn drielingbuik en over de bevalling.
* World Health Organization adviseert: ‘Exclusive breastfeeding is recommended up to 6 months of age, with continued breastfeeding along with appropriate complementary foods up to two years of age or beyond.’ Klik HIERvoor het volledige advies.
Topper! Knap wat je hebt gedaan en bewondering voor jou. Ik zie dagelijks moeders “worstelen” op de neonatologie met welke keuze ze moeten of willen maken en wat voor iedereen de eigen keus is en moet zijn. Borstvoeding geven is kneiter hard werken!
Dank je wel Sjoukje! Veel respect voor jullie werk!
Wat onwijs knap en dapper dat je de jongens zo lang bv hebt kunnen geven! Ik heb zelf mijn tweeling helaas maar 6 weken bv kunnen geven. Ik bleef teveel afvallen, 1 kilo per dag! Ze waren mij letterlijk aan het opeten. Man wat was stoppen moeilijk en miste het enorm. Achteraf besefte ik me dat je er zoveel voor over moet hebben. Ze dronken bij mij om de 3 uur en dan nog kolven. Ik was met het hele riedeltje 2 uur bezig en dan een uur om te slapen of eten. Ik zou niet alles op alles zetten om het te laten slagen. Je weet dat toch niet van te voren want ik heb het toch wel gedaan! De kids worden in november 3 jaar en wie weet mogen we het nog eens over doen. Trouwens ik vind het heel leuk om jou verhalen te lezen😊!
Liefs Liset
Ohhh, die voedingsrondes he… Wat duurden die lang! Knap dat je voor jezelf koos uiteindelijk :) En dank voor je lieve compliment, vind ik superleuk om te lezen!
Ik droomde van borstvoeding… dat zou ik wel even doen…. nou nee hoor. Er was geen melk, er kwam geen melk… duurde week of 7… (gaven dochter wel bijvoeding) kolven was 3 druppels per keer. Legde ik dochter maar weer aan. Drama…, dat zou ik nooit meer doen.
Dochter 2… zelfde verhaal… viel in paar dagen zoveel af…. ik zou nooit meer kolven….. na 4 dagen kolf gehaald. Om de 3 uur kolven…. gouden goud gegeven. Na 3 weken kolf ingeleverd.
Ik heb het geprobeerd. Met de biologische melkpoeder een super tevreden baby.
Dus hoofdstuk afgelopen. Zal nooit weten waarom ik geen melk had… 40 weken spugen / stress/ geen idee. Maar een baby die groeit is zoveel fijner dan tobben voor 3 druppels.
Knap dat je het los kon laten. Wat je zegt, tevreden baby die groeit daar draait het uiteindelijk om!